Fred Tijmstra Versnijden van Accijnszegels en tanding.
Accijnszegels (banderollen) werden vanaf de invoering in 1922 tot heden in vellen gedrukt. De fabrikant of importeur diende de vellen zelf te laten versnijden, zelfs met de hand uitknippen was toegestaan. Voorwaarde was dat het zegelbeeld met het woord NEDERLAND, de leeuwen en de prijs behouden bleven. Was de zegel te lang, b.v. bij kleine sigaren dan was inkorten aan de beide uiteinden toegestaan. De zegel mocht niet in stukken worden aangebracht, maar altijd een geheel vormen ter voorkoming van misbruik.
Kleine sigarenmakerijen en kleine kerverijen konden kosten besparen door de vellen niet bij de drukker te laten versnijden en bedrukken, maar zelf de schaar te hanteren en een stempel voor het fabrikantnummer te gebruiken. Geleidelijk aan verdwenen ze van het toneel totdat er alleen nog maar grote fabrieken overbleven die de zegels machinaal lieten versnijden.
Vanaf de invoering van de banderollen zien we dat de fabrikanten meestal gebruik maakten van een rechte versnijding zoals bij de lange lintzegels. Maar ook werden zegels uitgestanst met een gekartelde rand, een plaklip of door een merk of naam rond het zegelbeeld aan te brengen. Deze variaties waren toegestaan en treffen we aan bij de zegels voor de losse sigaar.
Opmerkelijk is de vondst van een paar sluitzegels met tanding van omstreeks 2010 ( de bruine zegels ) en 2012 ( de blauwe zegels ) en een zegel met waarschuwing uit de guldentijd ( rond 1998 ). De heer Winnubst van de Belasting Douane kon mij vertellen dat een sigarenfabrikant ( nummer 1153 ) een proef heeft genomen door de vellen in repen te laten snijden en van perforatie te voorzien. Van de reep kan een zegel afgescheurd worden met onder- en boventanding. De eindzegels van de reep hadden aan één zijde tanding.
Onderstaande zegels zijn afkomstig van verpakkingen Agio en Huifkar sigaren en 1 zegel van Jan van der Pigge uit Haarlem, die toen nog geproduceerd werden bij Agio. De proef gaf uiteindelijk toch niet het gewenste resultaat waardoor men weer verder ging met de gebruikelijke ongetande sluitzegels. De gevonden getande zegels zijn slechts enkele jaren in gebruik geweest.
We mogen aannemen dat de Agio-fabrieken de enige zijn die getande zegels uitgaven. Bij alle tot nu toe gevonden zegels uit diverse collecties betreft het sluitzegels van sigaren en op alle staat het fabrikantnummer 1153.
Zes zegels hebben onder- en boven tanding, 1 met ondertanding (boven rechts) en 1 met boventanding (onder rechts).
bronnen:
- Belasting Dienst Douane
- Afbeeldingen: particuliere-collecties