Fred Tijmstra De Feestsigaar: Hereend en Vrij 1945
Jaarlijks lezen we berichten over D-day. Ruim vijf en zeventig jaar geleden herdenken we de dag dat in Normandië de Duitse troepen werden verslagen en de geallieerden oprukten om bezet Europa te bevrijden. Nederland kwam in mei 1945 aan de beurt, een reden om feest te vieren. U leest hieronder hoe op wonderbaarlijke wijze de feestsigaar tot stand is gekomen.
Eigenaar H. van Tuinen van sigarenhuis “Metropole” uit de Sarphatistraat 18 in Amsterdam kreeg in 1941 een idee om zo spoedig mogelijk na de bevrijding een “feestsigaar” uit te brengen. Hij zocht daarvoor contact met de firma A.H.J. Wijttenburg uit Leiden, bekend van de Edelachtbaar sigaren, die enthousiast raakte van het plan. In 1942 werd vooroorlogse tabak gereserveerd en door vertrouwde sigarenmakers werden de sigaren in het geheim alvast gemaakt. In 1943 sloeg het noodlot toe. Op het Sint-Nicolaasfeest, het tijdstip dat niemand in de fabriek aanwezig was, werd er in de fabriek ingebroken en 2/3 van de feestsigaren meegenomen. De daders zijn onbekend gebleven, de gestolen waar is nooit achterhaald.
In 1944 werd met drukkerij Vernhout en Van Sluyters uit Haarlem overleg gepleegd over het benodigde drukwerk. In mei 1945, vlak na de bevrijding, werd het drukwerk verzorgd, echter met de nodige calamiteiten. Er was namelijk gebrek aan elektriciteit! Met een automotor als aandrijver werd getracht te drukken, maar dat mislukte.
Men groef een ondergedoken motor op, zorgde na veel inspanningen voor transmissie en zo kon uiteindelijk het etiket en het ontworpen sigarenbandje gedrukt worden. Een vlakke druk zonder reliëf.
De vooroorlogse feestsigaar in originele feestverpakking werd op de markt gebracht voor de prijs van 10 gulden per stuk. De netto winst van de sigaren, gecontroleerd door accountantsbureau Vos en Splint te Amsterdam, werd ter beschikking gesteld aan H.M. de Koningin, met het verzoek hieraan een juiste bestemming te geven voor de oorlogsslachtoffers. Een exclusieve sigaar van vooroorlogse tabakken werd de koper gegarandeerd.
Op 5 juli 1945 reed de eerste “Vredestram” tussen Halfweg en Zwanenburg. Ter gelegenheid van dit gebeuren waren de bewoners in grote getalen aanwezig om onder het “Lang zal ze leven” de directie van de Noord-Zuid-Hollandsche Tramweg-Maatschappij (N.Z.H.T.M) een klinkende hulde te bezorgen. Het Plein in Halfweg was een en al vlaggenzee en tijdens dit feestelijk gebeuren overhandigde de heer A. Stol van het feestcommité een vulpen en …. een feestsigaar aan de wagenbestuurder en de vier conducteurs.
Ondanks de hoge prijs van 10 gulden mocht de actie een succes worden genoemd.
Op 20 december 1945 werd de totale opbrengst van f 82.000 aan H.M. de Koningin geschonken die het bedrag vervolgens doorsluisde naar een goed doel.
Bronnen: Het Parool 25-06-1945
Algemeen Handelsblad 20-12-1945
Afb. uit tijdschrift-herkomst niet bekend
Sigarenbandje – particuliere collectie