Fred Tijmstra De tabakskerverij van Jan Brasser in Purmerend
Het Wapen van de Beemster, een tabakskerverij opgericht in 1835 in Purmerend, was eigendom van P.G.Oud. Hij overleed in 1897, de zaak werd voortgezet door de wed. P.G.Oud. De kerverij bevond zich in het winkelhuis, vermoedelijk op de 1e verdieping gezien de laaddeur in de gevel. Het winkelhuis was 66 vierkante meter groot, er werd tabak, sigaren, koffie en thee verkocht. In 1899 werd door de wed. P.G.Oud de winkel te koop aangeboden. Zij was toen 71 jaar.
Op 15 september van dat jaar nam de heer Jan Brasser Jzn van oorsprong afkomstig uit Uitgeest de zaak over. Zijn ouders waren vroeg overleden (1881 en 1887). Zijn broer en zuster belandden bij Pieter Aafjes die voogd was over de drie kinderen. Jan Jzn kwam terecht in het Purmerendse gezin Oud, bij de ouders van de latere minister en burgemeester van Rotterdam. Het waarom is onbekend, waarschijnlijk omdat Aafjes en Oud aangesloten waren bij de Vrijmetselarij.
Of Jan Jzn bij de koop de belendende panden, een pakhuis met woning en erf en een woonhuis met erf, erbij kocht weten we niet, aangezien de delen ook los verkocht konden worden. Winkel, pakhuis en woning stonden aan de Weerwal. Kort na de overname werd een vergunning aangevraagd voor de bouw van een nieuwe voorgevel. Op 17 december 1899 was de gevel vervangen.
Een gebruikt cliché van het Wapen van de Beemster laat een tafereel zien van de tabakshandel. De man met hoge hoed is omringd met tabaksvaten, balen tabak en losse tabaksbladeren met op de achtergrond de zeilschepen die zorgden voor de aanvoer uit Nederlands-Indie. Bovenin is het wapen van de Beemster te zien, een koe aan de voorkant beschenen door zonnestralen. Het cliché zou gebruikt kunnen zijn voor het bedrukken van tabaksverpakkingen.
Meteen na de overname adverteert hij regelmatig in de krant ( 1900 en 1901) om zijn naamsbekendheid te vergroten. Daarom heeft hij een advertentie- abonnement afgesloten bij Schuitemakers Purmerender Courant. Na 1902 werd er nog sporadisch geadverteerd.
In een mooie advertentie van 4 april 1900 staat het wapen van Beemster centraal afgebeeld.
Schuitemakers Purmerender Courant 04-04-1900
In 1899 werden twee nieuwe sigarenmerken geïntroduceerd: El MUNDO en PLANTER en een jaar later volgden HELA en CHIC. De prijs van een sigaar lag toen tussen de 2 en 3 cent per stuk. Ook adverteerde hij met Java koffie, Preanger koffie en reclame thee van 55ct per pond.
Op 20 april 1900 gingen Jan Brasser en de Purmerendse Trijntje IJff in ondertrouw, voorafgaand aan hun huwelijk. Samen bestierden zij jarenlang de winkel en kerverij op de Weerwal 100. Een tragische gebeurtenis was het overlijden van hun 5 maanden oude zoon in 1907.
Na ruim 10 jaar, in januari 1910, zette Brasser de winkel te koop. Hij ging terug naar Uitgeest en werd daar boer en tuinder. De familie Brasser bezat veel land in Uitgeest, misschien heeft dat bijgedragen tot zijn beslissing. Later vertrok het gezin naar Den Haag, waar Jan Jzn een kruidenierswarenzaak begon. Hij overleed op 20 december 1944, zijn vrouw Trijntje al eerder op 9 november 1939.
Op 1 april 1910 werd het pand verkocht aan Joh.Out, die verder ging met de verkoop van sigaren en tabak, koffie en thee.
Later zou het pand aan de Weerwal opnieuw een nieuwe voorgevel krijgen. Thans in 2015 is er een pizzeria gevestigd. De gebogen ramen van de “oude” winkel zijn nog steeds te herkennen.
Bronnen:
- Waterlands Archief – oude krantenadvertenties
- Foto’s uit het familiearchief van André Brasser
- Correspondentie met André Brasser (2015)
